Kwasica u krów mlecznych jako jedno z podstawowych zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej.

Wysoko wydajne krowy są narażone na jej wystąpienie szczególnie w  okresie poporodowym a choroba ta dotyczy jednego z przedżołądków-Żwacza.

Czym jest w takim razie Żwacz?

Jest to największy przedżołądek u bydła i ma pojemność od 90 do 185 litrów. Jest odpowiedzialny za wymieszanie dawki pokarmowej. Krowa ma od 8 do 15 ruchów żwacza na 5 minut. W skład treści żwacza wchodzi pasza wymieszana ze śliną, bakteriami i pierwotniakami. To od ich proporcji oraz żywotności zależy zdrowie tego narządu. Fizjologiczne pH treści żwacza wynosi od 5,6 do 7,1, przy czym ta dolna wartość występuje maksymalnie do 4 godzin po posiłku.

Czym jest Kwasica Żwacza?

Spadek pH poniżej 5,5 na czas dłuższy niż 4 godziny nazywamy Kwasicą Żwacza. Wyróżniamy 2 postacie choroby:

• Podkliniczną
• Kliniczną:
  • Ostra kwasica
  • Niestrawność kwaśna

Podstawowy problem dla hodowców stanowi kwasica podkliniczna. Jest to związane z brakiem szczególnych objawów klinicznych. Przyczyną tego zaburzenia jest obniżanie się pH żwacza poniżej 5 na czas dłuższy niż 4 godziny. W następstwie tego dochodzi do znaczących zmian we florze przedżołądka. Zmieniona flora powoduje spadek strawności paszy oraz zmniejszenie jej wykorzystania. Obniżone pH ma niekorzystny wpływ na nabłonek żwacza, prowadząc do jego rogowacenia. 

Objawy kwasicy podklinicznej:

• Spadek wykorzystania paszy
• Spadek wydajności mlecznej
• Ketozy wtórne 
• Biegunka
• Spadek ilości tłuszczu w mleku
• Kulawizny 

Leczenie i zapobieganie podklinicznej kwasicy żwacza:

• Podawanie dodatków buforujących.
• Stopniowe wprowadzanie pasz treściwych do dawki pokarmowej.
• Powolne zmiany dawki w okresie okołoporodowym.
• Dodatek pasz objętościowych dobrej jakości.

Objawy ostrej kwasicy żwacza:

• Brak apetytu.
• Objawy bólowe.
• Silna biegunka.
• W ciężkich przypadkach-zaleganie.
• Tachykardia.
• Atonia żwacza.

Nieleczona ostra kwasica może w ciągu 12 godzin doprowadzić do śmierci zwierzęcia. 

Jak leczyć kwasicę żwacza:

• Podanie dużej ilości płynów we wlewie dożylnym.
• Podanie preparatów pobudzających skurcze żwacza.
• Usuniecie treści poprzez zabieg chirurgiczny.
• Zbuforowanie treści.
• Przeszczep zdrowej treści od dawcy.

Już wiemy, czym jest kwasica oraz znamy leczenie i zapobieganie. Zastanówmy się zatem, co możesz wprowadzić w gospodarstwie już dziś:

• Rozłóż zmianę dawki pokarmowej na 3 tygodnie.
• Podawaj paszę objętościową przed treściwą.
• Powoli wprowadzaj dawkę dla krowy przed porodem, począwszy od 3 tygodnia przed porodem.
• Podawaj bufory, aby zminimalizować ryzyko zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej.